بررسی تاثیر آیین مناقب خوانی از اهل بیت(ع) بر کتاب آراییِ فالنامه تهماسبی

Authors

  • زهرا شاقلانی پور دانش آموخته دانشگاه شاهد، تهران، ایران مدرس دانشگاه فنی حرفه ای بقیه الله قزوین
Abstract:

پس از رسمیت یافتن مذهب تشیع در ایران در عهد صفوی، نگارگری با رویکرد تبیین عقاید شیعه، بیش از پیش در خدمت کتاب آرایی قرار گرفت. در اوایل حکومت شاه تهماسب در قزوین، فالنامه ای مصور گردید که بعدها به "فالنامه تهماسبی" مشهور شد. این فالنامه که پس از گرایش شاه تهماسب به مضامین مذهب تشیع و ترویج آن مصور شده، دارای رویکردی شیعی در حوزه متن، نگارگری و کاربرد است. هدف این پژوهش، مطالعه رابطه کتاب آرایی فالنامه تهماسبی با نحوه کاربرد آن در بازنمایی مفاهیم شیعی و مناقب خوانی از اهل بیت(ع) می باشد. بنابراین ابتدا به تعیین کاربرد نسخه و رویکرد شیعی آن پرداخته شده، سپس به نقش نگارگری شیعی و جلوه های آن در کتاب آرایی این نسخه پرداخته می شود. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی بوده و اطلاعات، از منابع کتابخانه ای جمع آوری شده است. جامعه آماری شامل تمامی نگاره های فالنامه تهماسبی و متون مربوط به آنها می باشد. یافته های کلی تحقیق، بیانگر اهمیت رویکرد شیعی در نگارگری فالنامه تهماسبی و کاربرد آن در فرآیند کتاب آرایی این نسخه است. از ویژگی های کتاب آرایی این نسخه می توان به ابعاد بزرگ نسخه و ساختار منحصر به فرد متن آن اشاره نمود که با کاربرد ویژه اش برای مناقب خوانی و روایتگری کاملاً متناسب است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

شبیه خوانی: از آیین تا نمایش

این مقاله فاقد چکیده می​باشد.

full text

تجلی باورهای تشیع در برخی نگاره های نسخه " فالنامه تهماسبی"

مضامین و مفاهیم مورد علاقه و تأکید تشیع، بخشی از درون‌مایه نسخه نگاره‌های ایرانی را به خود اختصاص داده‌اند. عمده‌ی این آثار، متأثر از نوع حاکمیت و فضای فکری زمانه، به روش‌های تصویری متعدد، از واقع‌گرایانه تا نمادین مصور شده‌اند و مهم‌تر اینکه بیانگر روایت یکسانی نیستند. در این میان، نسخه فالنامه تهماسبی که مجموعه‌ای از مضامین اسلامی و شیعی را در خود جای‌داده و در دوران اقتدار سیاسی و فکریِ تشیع ...

full text

مناقب خوانی دردوره آل بویه

دوره آل بویه ازمهمترین دوره های رشد وشکوفایی تشیع است . در این دوره شیعیان اقدام به مدح ورثای امامان و ذکر مناقب آنان دراماکن عمومی می کردند که ازآن به عنوان مناقب خوانی یاد شده است . این کار فرهنگی که با مقابله به مثل و واکنشهای اهل سنت مواجه شد، کم وبیش قبل ازاین دوره نیز مرسوم بود و در دوره سلجوقیان نیز به حیات خود ادامه داد . منظور از مناقب خوانی معنای عام آنکه شامل سرایش شعر ونثر در مدح ام...

full text

نماد و نمون قدمگاه در تاریخ شرق، با تأکید بر نگاره قدمگاه فالنامه تهماسبی

انسان ها از آغاز تا کنون، به قدمگاه‌های اشخاص برجسته، به دیده احترام می‌نگریسته و آنها را نمادهایی از حضور معنویت، قدرت و تملک می‌شناخته‌اند. نیاز انسان به اسطوره‌سازی و انتساب مکان‌هایی خاص با افراد برجسته، موجب شده است "فرهنگ قدمگاه" در میان بشریت شکل بگیرد؛ به‌طوری‌که نشانه‌های آن از اعصار غارنشینی تا فضا دیده ‌می‌شود. هدف این تحقیق، بررسی نماد قدمگاه در فالنامه تهماسبی و ارتباط آن با نقوش ق...

full text

بررسی تطبیقی نگاره های فالنامه شاه تهماسبی و اخبارنامه

در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی انجام شده و جمع آوری اطلاعات آن به شیوه کتابخانه ای است، به بررسی و تطبیق نگاره هایی از کتاب فالنامه و اخبارنامه پرداخته شده است. در این پژوهش پرداختن و توجه به مضامین با موضوعی مذهبی مورد توجه نگارنده بوده است و نگاره ها براساس شکل گیری تصاویری با مضمون مذهبی مورد تحلیل قرار گرفته اند. یکی از مضامین مهم که همواره مورد توجه نگارگران مسلمانان ایرانی بود، داست...

رمزپردازی نگاره معراج پیامبر(ص) در فالنامه تهماسبی به روش آیکونولوژی اروین پانوفسکی

نگاره معراج در «فالنامه تهماسبی» در عهد صفوی و با بیانی نمادین، به روایت‌ تصویریِ شیعی از این واقعه می‌پردازد. این نگاره، با ارائه تصویری متفاوت از معراج، برای اولین بار از آیکون ترکیبی «شیر و خورشید» برای نمایش پیامبر(ص) و امام علی(ع) بهره برده است. «آیکونولوژی» با اتخاذ رویکردی نظام‌مند، منطقی و چندوجهی، معانی نهفته در آثار هنری را تفسیر می‌‌کند. این پژوهش با همین رویکرد به تحلیل سه‌مرحله‌ای ج...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1397  issue 12

pages  47- 72

publication date 2020-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023